Een paar maanden geleden stond de Piaget Altiplano 900p met grote letters bovenaan alle horlogesites. Het wereldrecord voor dunste mechanische horloge ter wereld was weer gebroken, de 900p was met een dikte van slechts 3,65mm toch 0,4mm dunner dan de vorige recordhouder.
Dit soort superdunne mechanische horloges zijn een beetje zinloos, maar toch fascinerend. Het uurwerk bevat allemaal kleine veertjes en radertjes die flinterdun gemaakt moeten worden om in die paar millimeter te passen, maar toch stevig genoeg om hun werk te doen en daarbij zelfs vrij nauwkeurig te zijn. Een bepaalde elegantie die je bij moderne quartzhorloges niet meer tegenkomt.
Tof dus, maar het prijskaartje van 25.000 euro voor de 900p schrok me toch een klein beetje af. Een leuk alternatief kun je voor een paar tientjes vinden tussen de vintage horloges uit Rusland. In de jaren ’60 hebben de Soviet ingenieurs ook gewerkt aan een zo dun mogelijk uurwerk. Hun eerste poging was de Poljot 2200, maar die was zo dun dat hij letterlijk verboog tijdens het dragen. De iets dikkere 2209 bleek een stuk beter bestand tegen daadwerkelijk gebruik.
De technische uitleg is lang en saai, maar kort door de bocht zijn een hoop onderdelen die normaal in het midden van het uurwerk op elkaar gestapeld liggen nu op ingenieuze wijze naast elkaar geplaatst. Hierdoor is de 2209 veel dunner dan andere uurwerken uit die tijd: slechts 2,9mm dik (alleen het uurwerk, de 3,65mm van Piaget’s 900p gaat om het hele horloge).
De 2209 is bijna twintig jaar lang gemaakt, van 1961 tot en met 1979, en door die jaren heen in verschillende merken horloges gestopt. Ze hadden bijna allemaal dezelfde dunne kast, met kleine pootjes die schuin uitsteken en een bol plexiglas glaasje er bovenop, maar vaak per merk eigen ontwerpen wijzers en wijzerplaten. Het resulterende horloge is uiteindelijk 7mm dik, wat grotendeels komt door het bolle glas. Om een beeld te geven van de vele variaties heeft een verzamelaar op WatchUSeek een foto gemaakt van zijn persoonlijke collectie:
Merken als Poljot, Luch en Wympel brachten in de USSR horloges op 2209 basis uit, terwijl merken als Sekonda en Cornavin ze exporteerden naar het Westen. Ik vond mijn exemplaar, gemaakt door Luch (uitspraak: loetsj), via eBay en voor 3 tientjes inclusief verzendkosten kwam hij uit Rusland mijn kant op. Het horloge heeft wel wat te verduren gehad en mag met recht vintage genoemd worden. De wijzerplaat en wijzers zijn nog schoon en bijna onaangetast, maar de kast heeft flink wat krassen en butsen en op een van de pootjes zelfs een plek waar de goudlaag helemaal weggeslagen is. Maar dat geeft een vintage klok natuurlijk juist karakter, en verklaart ook de lage prijs.
Mocht je meer geld uitgeven om een NOS exemplaar te bemachtigen – New Old Stock, oftewel ongebruikte exemplaren in originele verpakking uit onverkochte oude voorraad – is het klokje zelfs uitermate geschikt als een formeel horloge, zoals een andere WatchUSeek gebruiker hier laat zien:
Je moet als je via eBay op zoek gaat wel wat geduld hebben. Er worden vaak 2209 ultra-thin horloges aangeboden met een hoge Buy-It-Now prijs van zo’n 100 tot 150 dollar. De verkoper zit simpelweg te wacht tot er iemand impulsief genoeg is om op die knop te drukken. Maar leuk als zo’n ultra-thin is, hij is absoluut geen 150 dollar waard. Het is beter om de normale veilingen af te wachten, te zoeken naar een exemplaar in goede staat waar niet te hard op geboden wordt. Als dat lukt heb je voor weinig geld echt wat moois te pakken.
Nog één wijze les: de nummers die ze in de USSR voor uurwerken gebruikten waren niet uniek, maar een functionele code die grootte en doel omschrijven. De 2209 code is daarom van toepassing op 3 compleet verschillende Soviet uurwerken! Pas daarom op als je horloges ziet met een 2209 van Vostok of van Raketa. Dat zijn niet dezelfde klokjes als mijn Luch. De Raketa horloges met hun versie van de 2209 zijn vaak ook nog erg dun, vergelijkbaar met deze Luch, maar Vostok stopte hun 2209 in zulke klokken:
Toch net even anders 🙂